Hititler

Çorum, Boğazköy (Boğazkale) yakınlarındaki Yazılıkaya açık hava Tapınağı Hititlere dair krallara, kralları tanrılara bağlayan içtenlikli dinsel inançlara ilişkin kanıtlara rastladığımız doğal kaya kütlesi üzerindeki yontulardan oluşan bir yapı...

  

Yazlıkaya  

Ne yazık ki Hititler hakkında çok fazla bilgi sahibi değiliz. Anadolu halkları arasında hatta en az lafı geçenler bunlar. Kadeş savaşı ve - ilk yazılı - antlaşması ile ilgili bilgilerimizi daha çok II. Ramses e borçluyuz.

II. Ramses in Luksor' daki sarayının nizamiye kapılarından biri üzerinde resmedilmiştir savaş ve ayrıntıları...

Dehlizlerin dik kenarları simgesel karşılaşma ya da tören sahnelerinde bir araya gelmiş mitolojik varlıkların oluşturduğu alayları gösteren kabartmalarla süslenmiştir. 60 ı aşkın figür, kabartmalarla gösterilmiş, kiminin kimlikleri yazıtlar yardımıyla belirlenmiş ve ustaca derlemiştir ...

En gösterişli ve en çok bilineni kayaya yontulmuş 12 Hitit Asker Tanrının geçit töreni...

Ebu Simbel çocukluğumun 3 önemli.hatırasından biri, Hatırımda 1968 olarak kalmış. Dünyada ses getiren olaylardan bahseden -adını hatırlayamıyorum- ajanda benzeri yayınlar vardı. Sanırım en çok dikkatimi çeken üç olay şöyleydi;

 

1967, Güney Afrikalı Dr. Barnard ve ilk kalp nakli ameliyatı- 

1968, Mısır da Asuan Barajı inşaatı sırasında Amerikalılar galiba 20 parçaya keserek ayırdılar tapınağı ve yerini değiştirdiler. O fotoğraflar beni çok etkilemişti. 

Son olarak da 1969, aya ilk ayak basan insan. Apollo projesi dehşet içinde kaldığım fotoğraflar ile aklımda yer etmişti.

Hititlerin yeteneği ve büyüklüğünün en görkemli tanığı, başkent Boğazköydedir... Hattuşaş yani...

Hitit adına hiç bir Anadolu  halkı sahip çıkmamıştır. Hitit adı, Tevrat da geçer. Bu gizemli  halkın tarihiyle ilgili bilgilere Tevrat dışındaki iki ayrı kaynakta rastlanır...

  

Her şeyden önce, bugün tam olarak kimlere Hititliler, hangi dile Hitit dili dendiği çok net değildir. 

İlki Mısır hiyerogrifleri, ikincisi Mezopotamya çivi yazıları...

Hititlerle ilgili sanat ve mimari yapılarla ilgili kalıtlar çok az. Çünkü dönemin Mısır ya da Mezopotamya eserleriyle kaşılaştırılırsa epeyi azdır. Mesela Boğazköy de tapınak ve saray kalıntıları,yüksek kalesi, yaklaşık 6,5 km.lik surları, bu kentin büyük bir imparatorluk kurmuş bir halkın beşiği ve anayurdu olduğuna bizi kesinlikle inandırıyor...

Hem Çorum Müzesinde hem de Ankara da, Anadolu Medeniyetleri Müzesinde iyi durumdaki eserleri görmek mümkün. Hatta Anadolu Medeniyetleri müzesine gitmiş olanlarınız pek çok eseri hatırlamış olmalı...

Evet Abu Simbel tapınağının yerinin değiştirilmesi olağanüstü bir olay.

Mısır’da gezi rehberi bunu detaylı anlatmıştı. Hatırladığım kadarıyla, Nil nehrinin taşarak zarar vermesini önlemek için geriye taşınmış. Koca tapınak nasıl taşınır diye insan gözlerine inanamıyor.

Şimdi, göz göre göre sel yataklarına şehirler yapılıyor.

------

Günaydın 😊 Alıcılarınızın ayarlarıyla oynamayın! Cami yamuk falan değil, akşam çok kaçırmış olmalısınız... İsabey Camii, Selçuk...

Kanytelis... Kraliçe Aba'nın ülkesi. İlginç bir tarih ve efsaneler kenti.

Kanytelis (Kanlıdivane)
Mersin Erdemlide yer alan antik kent MÖ 3.yy da kurulmuş... Mezarlar ve zeytin işleme atölyeleri dahil olmak üzere dev bir obruğun etrafına kurulu antik kent muhteşem bir doğaya sahip.